kierująca projektem: Marlena Rycombel
realizacja: 2020–2023
program: PRELUDIUM, Narodowe Centrum Nauki
Waluty lokalne to pieniądze emitowane zwykle przez podmioty niepaństwowe zarówno w formie gotówkowej, jak i bezgotówkowej. Używane są na terenie określonego regionu bądź wśród konkretnej społeczności. Systemy walut lokalnych to najczęściej przedsięwzięcia niszowe, skupiające po kilkaset, kilkadziesiąt użytkowników. Niemniej jednak nie brakuje przykładów inicjatyw, które przebyły drogę od małych projektów społeczności oddolnych do systemów o istotnej skali – przykładem może być WIR szwajcarski istniejący od 1934 roku i angażujący współcześnie 60 tysięcy użytkowników czy argentyńska waluta lokalna créditos, której w czasie kryzysu finansowego lat 90. używało 7% tamtejszego społeczeństwa. Głównym celem projektu jest porównawczy opis etnograficzny systemów walut lokalnych (community currency systems). Aby zrealizować plan, przeprowadzone zostaną badania terenowe oraz wywiady z liderami i użytkownikami przedsięwzięć. Obserwowane będę następujące ruchy walut lokalnych: „Zielony – Polska Waluta Lokalna”, londyński „Brixton Pound”, WIR szwajcarski. Przedmiotem zainteresowania będą również waluty oparte na blockchainie: szwajcarska waluta „Léman” oraz kenijskie waluty lokalne koordynowane przez fundację „Grassroots Economics”. Podstawowe pytanie badawcze brzmi: jakie są warunki kulturowe, ekonomiczne, środowiskowe i instytucjonalne powstania i trwania przedsięwzięć walut lokalnych? Czy istnieją perspektywy ich długofalowego rozwoju? Jeśli są to głównie systemy krótkotrwałe, dlaczego tak się dzieje? Szczegółowe pytania badawcze są następujące: 1. Jakie są glokalne regularności i kontekstualności badanych inicjatyw? 2. Jakie idee i systemy przekonań stoją za systemami walut lokalnych? 3. Jak ustosunkowują się liderzy badanych przeze mnie walut lokalnych do blockchainowych innowacji technologicznych? Czy blockchain to technologia nadziei? A może jednak narzędzie budzące niepokój?
