kierująca projektem: dr Agata Zborowska
realizacja: 2015 – 2018
program: PRELUDIUM, Narodowe Centrum Nauki
Celem projektu była analiza roli i znaczenia przedmiotów w Polsce w latach 1944-1956. To okres powojennego niedoboru, a zarazem ustanawiania nowego porządku gospodarczego, w którym konsumpcja ograniczała się często do towarów najpotrzebniejszych. Badanie prowadzone było zatem nie w obrębie rozwiniętego systemu kapitalistycznego, lecz gospodarki centralnie planowanej, w założeniach eliminującej nadprodukcję, a w efekcie prowadzącej do niedoborów. Jego przedmiotem były zarówno praktyki związane z rzeczami, jak i wyobrażenia – potrzeby, pragnienia i fantazje – na ich temat w pierwszych powojennych latach w Polsce. Badaniu podlegał sposób, w jaki funkcjonowały, relacja, w jakiej pozostawały dwie sfery: odgórna, związana ze strategiami, polityką i regulacjami na poziomie państwowym, oraz oddolna, obejmująca emocje i taktyki pojedynczych osób (Michel de Certeau). Przyjrzenie się rzeczom w relatywnie skrajnej kondycji pozwoliło pokazać skomplikowane związki pomiędzy przedmiotami; relacje te w stabilnych warunkach pozostają zwykle niewidoczne.
