Wytwarzanie i analiza źródeł w sztukach wykonawczych
zespół badawczy: prof. dr hab. Leszek Kolankiewicz (kierujący projektem), dr hab. Iwona Kurz prof. ucz., dr hab. Dorota Sajewska, dr Dorota Sosnowska, dr Magda Szcześniak, dr Łukasz Zaremba
realizacja: 2012 – 2016
Narodowy Program Rozwoju Humanistyki
Strona projektu: http://re-sources.uw.edu.pl
Celem projektu była analiza źródeł do badań nad sztukami wykonawczymi. Badania nad tą dziedziną kultury – teatrem i operą, performensem oraz tańcem odróżnia od innych badań związanych ze sztuką (np. literatura, malarstwo, film) brak materialnego przedmiotu analizy. Wydarzeniowy charakter, interakcja między twórcami a widzami, którzy tym samym stają się elementem dzieła, niepowtarzalność, a także zmiany zachodzące z pokazu na pokaz, związane z kondycją psychofizyczną aktorów/performerów/tancerzy, czynią sztuki wykonawcze wyjątkowo skomplikowaną dziedziną badawczą. Jednocześnie ich znaczenie dla polskiej kultury pozostaje niepodważalne. Już w latach 70. wśród klasyków teatrologii toczyła się intensywna dyskusja dotycząca dokumentowania i zapisywania spektakli teatralnych. Podstawą tej debaty było stwierdzenie, że nie można badać teatru (a także innych sztuk wykonawczych) bez wytworzenia, w sposób naukowy, źródła, które dopiero może stać się przedmiotem pogłębionej analizy. Ten postulat w praktyce zaowocował biblioteką różnorodnych, wciąż jednak istniejących autonomicznie linearnych zapisów spektaklu – którym wymykał się jednak synkretyczny i zdarzeniowy charakter sztuk wykonawczych. Dzisiaj nowe media i możliwość budowania narracji w przestrzeni wirtualnej, której immanentnymi cechami są odejście od linearności, synchroniczność, wielopłaszczyznowość, pozwalające na jednoczesne uwzględnianie wielu poziomów zdarzenia, sprawiają, że źródła do badania sztuk wykonawczych mogą przybrać nowy charakter i nową formę, spełniając przy tym formułowane przez klasyczną teatrologię postulaty badawcze. Projekt zmierzał zatem do opracowania – we współpracy z ważnymi ośrodkami sztuki oraz istniejącymi archiwami, za pomocą nowych mediów i technologii – naukowego modelu wytwarzania źródeł do badania i analizy sztuk wykonawczych.
