Program

Rok I

przedmiot	I semestr	II semestr
Stosowana antropologia kultury 60 godz., 6 ECTS	30 godz., 3 ECTS	30 godz., 3 ECTS
Media w kulturze współczesnej 60 godz., 6 ECTS	30 godz., 3 ECTS	30 godz., 3 ECTS
Sztuka partycypacyjna i jej konteksty 30 godz., 3 ECTS	30 godz., 3 ECTS	–
Polityki i instytucje kultury 30 godz., 3 ECTS	30 godz. ćwiczeń 3 ECTS	–
Idee zaangażowania społecznego 30 godz. 3 ECTS	–	30 godz. ćwiczeń 3 ECTS
Metody badań terenowych 30 godz., 3 ECTS	30 godz., 3 ECTS	–
Pracownia terenowa 45 godz., 3 ECTS	–	45 godz., 3 ECTS
Proseminarium 30 godz., 6 ECTS	–	30 godz., 6 ECTS
Warsztaty twórcze do wyboru* 150 godz., 15 ECTS	90 godz., 9 ECTS	60 godz., 6 ECTS
OGUN (przedmiot ogólnouniwersytecki, społeczny)** 30 godz., 2 ECTS	–	30 godz., 2 ECTS
Praktyki*** 51 dni, 8 ECTS
Objazd 30 godz., 2 ECTS	–	30 godz., 2 ECTS
Łącznie 525 godzin, 51 dni praktyk, 60 ECTS	240 godz., 30 ECTS	285 godz., 30 ECTS

Każdy warsztat to 30 godz. (3 ECTS). Podział na semestry umowny – obowiązuje zaliczenie 150 godz. w całym roku akademickim. Aktualna lista warsztatów do wyboru znajduje się poniżej.

** Podział na semestry umowny. Obowiązuje zaliczenie 30 godz. (2 ECTS) w całym roku akademickim.

*** Podział na semestry umowny. Obowiązuje zaliczenie 51 dni (8 ECTS) w całym roku akademickim.

Stosowana antropologia kultury

dr Ewelina Godlewska-Byliniak
60 godz., ćwiczenia

Celem zajęć jest zaznajomienie uczestników z najważniejszymi ujęciami teoretycznymi pozwalającymi opisać i analizować kulturowe aspekty współczesnych zjawisk i procesów społecznych. Program ćwiczeń nie jest skróconą wersją historii idei antropologii kultury, podporządkowany jest zagadnieniom tytułowej stosowalności perspektywy antropologicznej, a nie perypetiom pewnej dziedziny wiedzy. Tematy zajęć zostały więc tak zaplanowane, że nie powtarzają podstawowego kursu antropologii kultury, lecz skupiają się na tych wątkach, które są bezpośrednio związane z praktyką działania w kulturze, z różnego typu społecznościami, w zmiennych kontekstach społecznych. Ćwiczenia przygotowują studentów do stosowania perspektywy antropologicznej w pracy animacyjnej, a także do ujęcia teoretycznego i metodologicznego podczas realizacji projektu dyplomowego i pisania pracy magisterskiej.

dr Ewelina Godlewska-Byliniak – kulturoznawczyni, autorka książek „Tadeusz Kantor: sobowtór, melancholia, powtórzenie” (2011) oraz „Teatr radio-logiczny Tymoteusza Karpowicza” (2012), współredaktorka antologii „Odzyskiwanie obecności. Niepełnosprawność w teatrze i performansie (2017) oraz „Niepełnosprawność i społeczeństwo. Performatywna siła protestu (2018). Jej głównym obszarem badawczym jest teatr i performans w XX w., zajmuje się także historyczno-kulturową zmiennością pojęcia melancholii, kategorią głosu w humanistyce współczesnej oraz kwestią reprezentacji odmienności (przede wszystkim cielesnej) w kulturze. Obecnie jej zainteresowania badawcze koncentrują się wokół kategorii niepełnosprawności w teatrze i widowiskach XX wieku.

Media w kulturze współczesnej

dr Dorota Sosnowska
60 godz., ćwiczenia

Celem zajęć jest wprowadzenie we współczesne teorie i praktyki medialne. Proponowana perspektywa pozwala z jednej strony na ujęcie – poza podziałem na poszczególne media – aktualnych zjawisk społecznych i artystycznych przez pryzmat związanych z nimi praktyk medialnych, a zarazem na rozpoznanie ich teoretycznej wagi. Zajęcia dają solidne podstawy teoretyczne (ćwiczenia), a zarazem uczą aplikacji teorii do wybranych zjawisk, obiektów, działań, instytucji (warsztat).

dr Dorota Sosnowska – kulturoznawczyni zajmująca się teatrem i performansem. W latach 2011–2013 asystentka naukowa w europejskim projekcie ECLAP (European Collected Library of Artistic Performance), w latach 2006–2008 współpracowniczka zespołu specjalizacji „Animacja kultury”. W pracy nad doktoratem zajmowała się historią teatru polskiego okresu PRL, obecnie interesuje się problemem źródła, archiwum, dokumentacji i medialności w nauce o teatrze i performansie. Autorka książki „Królowe PRL. Sceniczne wizerunki Ireny Eichlerówny, Niny Andrycz i Elżbiety Barszczewskiej jako modele kobiecości” (2014). Redaktorka książek o sztuce: „Siedem dni w świecie sztuki” (Sarah Thornton, 2011), „Między Stanisława Dróżdża” (2011), „The Edge of It” (2014). Od 2012 roku pracuje w zespole realizującym projekt „Sztuki wykonawcze. Źródła i mediacje” finansowany ze środków NPRH.

Sztuka partycypacyjna i jej konteksty

dr Zofia Dworakowska
30 godz., warsztat

Celem warsztatu jest przekazanie wiedzy o ideach i praktykach poświęconych przekraczaniu alienacji sztuki i kwestiom uczestnictwa, a więc z obszaru projektów publicznych, sztuki partycypacyjnej etc. Warsztaty zorganizowane będą wokół analizy konkretnych inicjatyw m.in. teatru gromadzkiego w koncepcjach Jędrzeja Cierniaka, Antoniny Sokolicz, Witolda Wandurskiego; kultury czynnej Jerzego Grotowskiego; barterów Odin Teatret, teatru uciśnionych Augusto Boala, wypraw „Gardzienic”; projektów „Dom” Akademii Ruchu; sztuki kontekstualnej Jana Świdzińskiego; formy otwartej Oskara Hansena; rzeźby społecznej Josepha Beuysa; projektów publicznych Joanny Rajkowskiej prac sąsiedzkich Pawła Althamera; brytyjskiego nurtu community arts.

dr Zofia Dworakowska – absolwentka Instytutu Stosowanych Nauk Społecznych UW i Wydziału Wiedzy o Teatrze Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie, adiunkt w IKP UW. Zajmuje się badaniem różnych form uczestnictwa w kulturze, sztuką społecznie zaangażowaną oraz problematyką aktywnych badań jakościowych. Kieruje studiami Sztuki Społeczne oraz Studiami Podyplomowymi „Pedagogika teatru” (wraz z Justyną Sobczyk). Należy do Społecznej Rady Kultury przy Prezydent M. St. Warszawa.

Polityki i instytucje kultury

dr Joanna Zięba
30 godz., ćwiczenia

Zajęcia przedstawiające system organizacji i finansowania życia kulturalnego w Polsce. Funkcjonujące rozwiązania zostaną przedstawione także w ujęciu historycznym i porównawczym wobec innych modeli działających w Europie i poza nią. Krytyka porządku instytucjonalnego ma na celu “odgórne” zapoznanie się z nim, jego strukturą i jej konsekwencjami, a także “oddolne” rozpoznanie potencjalnego miejsca w nim uczestników życia kulturalnego. Analiza obejmie aktorów (indywidualnych, zespołowych, instytucjonalnych – od instytucji państwowych, przez samorządowe, po przedsiębiorstwa i sektor NGO), idee (misje i strategie oraz teksty programowe instytucji różnego rodzaju, dominujące modele myślenia o formach uczestnictwa w kulturze, cele i założenia polityki kulturalnej państwa) oraz relacje pomiędzy zakładaną i realizowaną polityką kulturalną a finansami.

dr Joanna Zięba – kulturoznawczyni, adiunkt w Instytucie Kultury Polskiej UW, prezeska Stowarzyszenia Katedra Kultury, wieloletnia koordynatorka projektów krajowych i zagranicznych, jako ekspertka współpracowała m.in. z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Centrum Komunikacji Społecznej, Muzeum Historii Polski oraz warszawskimi organizacjami pozarządowymi. Zajmuje się historią kultury polskiej XIX i XX wieku, tradycjami zaangażowaniem społecznego i formami uczestnictwa w kulturze. Interesują ją oddolne strategie opowiadania o przeszłości oraz społeczne korzenie instytucji kultury w Polsce. Autorka książki „Na przełomie. Pozytywiści warszawscy i pomoc własna”(Warszawa 2016).

Idee zaangażowania społecznego

dr hab. Marta Rakoczy, prof. ucz.
30 godz., ćwiczenia

Podczas zajęć studenci zapoznają się z najważniejszymi koncepcjami wpisującymi się w tradycję zaangażowania społecznego – w ujęciu historycznym i w kulturze współczesnej. Dzięki krytycznej refleksji wokół wybranych tekstów i dokumentacji działań, studenci zdobędą wiedzę i umiejętności pozwalające samodzielnie analizować współczesne zjawiska i praktyki społeczne wpisujące się w nurt społecznego aktywizmu i zaangażowania oraz trafnie osadzać je w kontekście historycznym.

Metody badań terenowych

dr hab. Zuzanna Grębecka, dr hab. Tomasz Rakowski
30 godz., warsztat

Celem warsztatu jest zdobycie przez studentów wiedzy i praktycznych umiejętności prowadzenia badań terenowych i diagnozy lokalnej. Warsztat obejmuje uporządkowanie wiedzy o zróżnicowanych metodach badawczych, poczynając od podstawowego rozróżnienia na metody ilościowe i jakościowe, poprzez różnorodne metodologie jakościowe, ze szczególnym uwzględnieniem badań zaangażowanych, aktywizujących, opartych na współpracy, wykorzystujących sztukę.

dr hab. Zuzanna Grębecka – antropolożka kultury, etnolożka, adiunkt w Zakładzie Antropologii Słowa w IKP UW. Zajmuje się przede wszystkim antropologią komunizmu i postkomunizmu, a także antropologią zmysłów, interesuje się też metodologią badań terenowych. W latach 2010-2017 prowadziła badania etnograficzne w Legnicy, poświęcone pamięci o stacjonowaniu w tym mieście w latach 1945–1993 Armii Radzieckiej i radzieckiej cywilnej służby pomocniczej, a w latach 1996–2007 eksploracje terenowe na północno-zachodniej Białorusi i we wschodniej Polsce na temat współczesnej magii ludowej. Opublikowała monografie „Obcy w mieście. Żołnierze radzieccy w pamięci, doświadczeniu i opowieści legniczan” (2017), „Mówiono „druga Moskwa”. Wspomnienia legniczan o stacjonowaniu wojsk radzieckich w latach 1945-1993. Źródła etnograficzne” (2015; wraz z Jędrzejem Bursztą), „Słowo magiczne poddane technologii. Magia ludowa w praktykach postsowieckiej kultury popularnej” (2007).

dr hab. Tomasz Rakowski – adiunkt w Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej, współpracuje z Instytutem Kultury Polskiej UW, członek Rady Doskonałości Naukowej. Etnolog, antropolog, kulturoznawca, prowadzi badania w Polsce i w Mongolii. Zajmuje się antropologicznymi badaniami ubóstwa, badaniami oddolnych procesów rozwojowych, antropologią sztuki współczesnej i partycypacyjnej, etnograficznie zorientowaną animacją kultury oraz najnowszą metodologią badań kulturowych. Lekarz, specjalista medycyny ratunkowej. Autor książek – Łowcy, zbieracze, praktycy niemocy. Etnografia człowieka zdegradowanego (2009, wyd. w jęz. angielskim w Berghahn Books, 2016, 2019), Przepływy, współdziałania, kręgi możliwego. Antropologia powodzenia (2019), a także redaktor i współredaktor tomów zbiorowych Humanistyka i dominacja. Oddolne doświadczenia społeczne w perspektywie zewnętrznych rozpoznań (2011), Etnografia/ animacja/ sztuka. Nierozpoznane wymiary rozwoju kulturalnego (2013, 2015), Pretextual Ethnographies: Challenging the Phenomenological Level of Anthropological Knowledge-Making (2018).

Warsztaty do wyboru

150 godz.

Celem warsztatów jest przygotowanie studentów do wykorzystywania sztuki i metod twórczych w pracy z różnymi grupami społecznymi. Wszystkie warsztaty prowadzone są przez doświadczonych praktyków – artystów i animatorów kultury. Warsztaty obejmują m.in. fotografię społeczną, sztukę opowiadania, nagrania terenowe (field recording), performans, teatr fizyczny, film dokumentalny.

Pracownia terenowa

dr Zofia Dworakowska
45 godz.

Warsztaty odbywające się poza Uniwersytetem, w jednej z dzielnic w Warszawy i oparte są na współpracy z mieszkańcami i przedstawicielami lokalnych instytucji społecznych i kulturalnych. Pracownia terenowa zakłada stworzenie studenckiej grupy roboczej, która wspólnie przejdzie wszystkie etapy projektu w społeczności lokalnej od diagnozy do przygotowania wydarzenia otwartego. Studenci zdobędą umiejętności w prowadzeniu badań partycypacyjnych, kreatywnych konsultacji społecznych, a także wspólnie stworzą i zrealizują pomysły na interakcje w przestrzeni publicznej i współdziałanie z mieszkańcami.

Proseminarium

dr Joanna Zięba, mgr Karolina Wróbel-Bardzik
30 godz., ćwiczenia

Celem zajęć proseminaryjnych będzie przygotowanie studentów do świadomego i krytycznego sformułowania ogólnych założeń własnego projektu dyplomowego. Praca w ramach proseminarium podzielona jest na trzy etapy: omówienia wybranych przykładów działań, opatrzone krytycznym komentarzem; samodzielna, ale konsultowana z prowadzącą proseminarium diagnoza środowiska lokalnego wybranego jako miejsce realizacji projektu; sformułowanie wstępnych założeń dla projektu dyplomowego.

Objazd

30 godz. (3 dni)

Wizyty studyjne, których celem jest rozpoznanie i krytyczna refleksja nad formami kultury lokalnej w wybranych regionach Polski. W ramach objazdów studenci odwiedzą najważniejsze ośrodki kultury, wezmą udział w warsztatach, spotkaniach i dyskusjach, będą też mieli okazję do pracy seminaryjnej wokół lektur budujących kontekst i umożliwiających refleksję nad kulturotwórcza rolą odwiedzanych miejsc.

Praktyki

51 dni

Celem praktyk jest zapoznanie studentów z warunkami pracy w organizacjach i instytucjach kultury, z regulacjami prawnymi i systemem zarządzania oraz sposobami funkcjonowania ze względu na rodzaj misji, typ odbiorców, kontekst społeczny i ekonomiczny. Studenci wybierać będą spośród oferty formułowanej na dany rok akademicki lub zgodnie z własnym wyborem dostosowanym do profilu zainteresowań. Praktyki będą się odbywały w instytucjach o szerokim spektrum form prawnych i organizacyjnych, co pozwoli przygotować studentów do pracy w zróżnicowanych kontekstach społecznych i instytucjonalnych.

Przedmiot spoza kierunku (ogólnouniwersytecki, społeczny)

30 godz.

Rok II

przedmiot	I semestr	II semestr
Projekt – planowanie, zarządzanie, finansowanie, ewaluacja 30 godz., 3 ECTS	30 godz., 3 ECTS	–
Translatorium 30 godz., 2 ECTS	30 godz., 2 ECTS	–
Seminarium 60 godz., 30 ECTS	30 godz. seminarium 15 ECTS	30 godz. seminarium 15 ECTS
Warsztaty do wyboru* 150 godz., 15 ECTS	60 godz., 6 ECTS	90 godz., 9 ECTS
OGUN (przedmiot ogólnouniwersytecki, społeczny)** 60 godz., 4 ECTS	30 godz., 2 ECTS	30 godz., 2 ECTS
Praktyki*** 39 dni, 6 ECTS
Łącznie 330 godz., 60 ECTS.	180 godz., 30 ECTS	150 godz., 30 ECTS

* Każdy warsztat to 30 godz. (3 ECTS). Podział na semestry umowny – obowiązuje zaliczenie 150 godz. w całym roku akademickim. Aktualna lista warsztatów do wyboru znajduje się poniżej.

** Podział na semestry umowny. Obowiązuje zaliczenie 60 godz. (4 ECTS) w całym roku akademickim.

*** Podział na semestry umowny. Obowiązuje zaliczenie 39 dni (6 ECTS) w całym roku akademickim.

Łącznie w programie studiów: 855 godzin oraz 90 dni praktyk (120 ECTS)

Projekt – planowanie, zarządzanie, finansowanie, ewaluacja

Marta Białek-Graczyk
30 godz., warsztat

Zajęcia poświęcone problematyce zarządzania w kulturze, planowania działań twórczych w oparciu o metodę projektową, dostarczające narzędzi do samodzielnej realizacji projektów społecznych i artystycznych. Podczas zajęć studenci zapoznają się z podstawowymi zasadami planowania projektu oraz jego ewaluacji oraz nauczą się poprzez ćwiczenia praktyczne, jak tworzyć harmonogram i budżet projektu oraz jak pozyskiwać środki finansowe na działania.

Marta Białek-Graczyk– menedżerka i animatorka kultury, socjolożka. Absolwentka ISNS UW, Szkoły Reportażu, European Diploma in Cultural Managment oraz Podyplomowych Studiów z obszaru Ewaluacji Projektów Społecznych. Założycielka i prezeska Towarzystwa Inicjatyw Twórczych “ę” z ponad 12 letnim doświadczeniem w liderowaniu organizacji. Autorka i współautorka kilkudziesięciu projektów społecznych i kulturalnych, stypendystka MKDiN oraz członkini Społecznej Rady Kultury przy Prezydencie M.St.Warszawy (2012-2015).

Translatorium

prof. dr hab. Grzegorz Godlewski
30 godz., warsztat

Zajęcia praktyczne wprowadzające w warsztat tłumacza tekstów w dziedzinie antropologii kulturowej i sztuki współczesnej. Uczestnicy poznają specyficzne problemy pracy tłumacza tekstów specjalistycznych w dziedzinie badań kultury i sztuki; nauczą się stosowania zasad translatoryki, ze szczególnym uwzględnieniem pracy ze słownikami, poszukiwania ekwiwalentów znaczeniowych, redagowania językowego tekstu; poznają i nauczą się stosować zasady redakcji naukowej przekładów. Warsztat służy też poznaniu najnowszych międzynarodowych badań i prac z obszaru sztuki partycypacyjnej.

prof. dr hab. Grzegorz Godlewski – zajmuje się antropologią słowa i antropologiczną teorią kultury. W Instytucie Kultury Polskiej prowadzi ćwiczenia z antropologii słowa, wykład Współczesne teorie antropologiczne, translatorium antropologiczne, seminarium doktoranckie. Autor książek: „Lekcja kryzysu. Źródła kulturalizmu Floriana Znanieckiego” (1997), „Słowo – pismo – sztuka słowa. Perspektywy antropologiczne” (2008), „Luneta i radar. Szkice z antropologicznej teorii kultury” (2016). Współredaktor podręczników „Antropologia kultury” (2005) i „Antropologia słowa” (2003) oraz tomów zbiorowych: „Animacja kultury. Doświadczenie i przyszłość” (2002), „Kulturologia polska XX wieku” (2013), „Od aforyzmu do zinu. Gatunki twórczości słownej” (2014), „Antropologia praktyk językowych” (2016). Członek redakcji Almanachu Antropologicznego „Communicare” i rady „Kultury Współczesnej”. Wiceprzewodniczący Komitetu Nauk o Kulturze PAN (w kadencji 2015-2019). Członek Rady Fundacji „Pogranicze – sztuk, kultur, narodów”.

Warsztaty do wyboru

150 godz.

Seminarium

60 godz.

Seminarium poświęcone jest pracy ze studentem/studentką nad jego/jej pracą dyplomową, która obejmuje realizację projektu działania w kulturze oraz tekst poddający ten projekt refleksji. Projekt powinien spełniać trzy podstawowe warunki:

być oparty na diagnozie – rozpoznaniu społecznych, historycznych, kulturowych uwarunkowań wybranego tematu/obszaru/grupy;
ma mieć charakter partycypacyjny, a więc angażować we wspólny proces inne osoby. takie jak m.in.: mieszkańców lub użytkowników konkretnej przestrzeni, przedstawicieli danej grupy społecznej lub społeczności;
wykorzystywać media kultury, narzędzia twórcze, strategie artystyczne w pracy z wybraną grupą osób.

dr Zofia Dworakowska – absolwentka Instytutu Stosowanych Nauk Społecznych UW i Wydziału Wiedzy o Teatrze Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza. Zajmuje się badaniem różnych form uczestnictwa w kulturze, sztuką społecznie zaangażowaną oraz problematyką aktywnych badań jakościowych. Członkini Społecznej Rady Kultury przy Prezydencie m. st. Warszawy oraz zespołu programującego prace nad polityką kulturalną Warszawy do roku 2030. Jako animatorka kultury, kuratorka, ekspertka współpracowała m.in z Biennale Warszawa, CSW Zamek Ujazdowski, Fabryką Sztuki w Łodzi, Grupą Pedagogiki i Animacji Społecznej, Komuną Warszawa, Stowarzyszeniem Boris.

dr Joanna Zięba – kulturoznawczyni, prezeska Stowarzyszenia Katedra Kultury, realizującego projekty artystyczne i animacyjne ze społecznościami lokalnymi. Jako ekspertka współpracuje m.in. z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Narodowym Centrum Kultury oraz sektorem pozarządowym. Tutorka w programach społeczno-kulturalnych, m.in. „Seniorzy w akcji”, „Młode Menedżerki Kultury”, „Sieci wsparcia”, „Warszawa Lokalnie”. Zajmuje się badaniem form zaangażowania społecznego, społeczną rolą instytucji kultury, historią publiczną i oddolną. Autorka książki „Na przełomie. Pozytywiści warszawscy i pomoc własna” (2016), współredaktorka m.in. książki „Twórcze społeczności. Notatki z terenu” (2012).

Praktyki

39 dni

Przedmiot spoza kierunku (ogólnouniwersytecki, społeczny)

2x 30 godz.

Warsztaty do wyboru

Warsztaty 2024/2025

Warsztaty do wyboru dla dwóch roczników studiów.
Lista warsztatów do wyboru 2024/2025 znajduje się tutaj.

Listy archiwalne:

Warsztaty 2023/2024 – tutaj
Warsztaty 2022/2023 – tutaj
Warsztaty 2021/2022 – tutaj
Warsztaty 2020/2021 – tutaj

Szczegółowa informacja o programie studiów wraz z opisem efektów kształcenia znajduje się TUTAJ.