„Wesele”. Filmowa mandala, redakcja naukowa i opracowanie Seweryn Kuśmierczyk, wyd. Czuły Barbarzyńca Press, Warszawa 2022. Seria Monografie Arcydzieł Polskiego Kina
Monografia filmu Wesele Andrzeja Wajdy przygotowana w ramach prac Zespołu Badań nad Filmem pod redakcją naukową Seweryna Kuśmierczyka (904 strony). Książka przynosi nowe, całościowe ujęcie analityczno-interpretacyjne filmu Wesele. Przedstawione zostały wieloletnie zmagania reżysera z problemem adaptacji filmowej dramatu Stanisława Wyspiańskiego wraz z analizą powstałych materiałów literackich. Kolejne rozdziały są poświęcone szczegółowym analizom scenografii, sztuki operatorskiej, kolorystyki filmu, montażu, warstwy dźwiękowej i roli muzyki, grze aktorów i pracy reżysera na planie filmu. Zostały także omówione obecne w filmie Wesele konteksty kulturowe i antropologiczne. Rozdziały dopełniają się wzajemnie dzięki zastosowaniu metody analizy antropologiczno-morfologicznej. Ukazują film jako w pełni odkrywcze i niepowtarzalne wykonanie dramatu Wyspiańskiego. Odrębny rozdział przedstawia – na podstawie dzienników Wajdy z lat 1962-1972 – przebieg związanego z Weselem procesu twórczego z punktu widzenia reżysera. Osobne rozdziały omawiają recepcję filmu w Polsce i za granicą. W tomie został także opublikowany opracowany krytycznie scenopis filmu.
Autorzy rozdziałów: Robert Birkholc, Marta Kawecka-Smolińska, Agnieszka Korycka-Sobotka, Seweryn Kuśmierczyk, Mateusz Matysiak, Jacek Pająk, Aleksandra Paszkowska, Paweł Stroiński.
Z recenzji prof. dr hab. Tadeusza Szczepańskiego:
„Książka „Wesele”. Filmowa mandala jest już drugą pozycją – po dwutomowym dziele „Faraon”. Poetyka filmu i „Faraon”. Rozmowy o filmie (Warszawa 2016-2017) – w serii „Monografie arcydzieł polskiego kina”. Inicjatywa ta zasługuje na uznanie nie tylko ze względu na trafność dotychczasowych wyborów filmów o najwyższej randze artystycznej w historii polskiej kinematografii, ale także z uwagi na wyjątkowo w rodzimym filmoznawstwie integralną perspektywę badawczą, która sprawia wrażenie, że mamy do czynienia z książkami napisanymi przez jednego i tego samego autora. A tymczasem są to prace zbiorowe, ale niespotykany w tego typu wspólnych przedsięwzięciach efekt jednolitej metodologii, neoformalistycznego stylu myślenia analityczno-interpretacyjnego, warsztatu badawczego i naukowej kwerendy, czerpiącej z oral history, czytelnicy tej serii zawdzięczają prof. Sewerynowi Kuśmierczykowi, któremu udało się stworzyć młody zespół bardzo zdolnych, ambitnych i niezwykle rzetelnych badaczy, urastający do rangi filmoznawczej szkoły naukowej. On sam jest autorem oryginalnej koncepcji analizy antropologiczno-morfologicznej, która scala w spójny dyskurs autorski teksty zgromadzone w obu monografiach.
Autorom książki udało się wszechstronnie i wnikliwie prześwietlić oraz gruntownie opisać niezwykły fenomen filmowego Wesela jako płynnej, osmotycznej konfrontacji dwóch światów – obiektywnego i psychicznego, realnego i onirycznego – która była możliwa tylko dzięki rozległej i subtelnej gamie środków filmowego wyrazu, mistrzowsko wykorzystanej przez Andrzeja Wajdę i jego ekipę. Książka jest wręcz wzorcową monografią filmowego arcydzieła o wybitnych walorach poznawczych i metodologicznych”.
Książka otrzymała w 2023 roku nagrodę Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej z uzasadnieniem: „za stworzenie wyczerpującej monografii, która może służyć jako wzorzec wielopłaszczyznowej analizy akademickiej”.
