kierująca projektem: mgr Karolina Wróbel-Bardzik
realizacja: 2019– 2023
program: PRELUDIUM, Narodowe Centrum Nauki
Celem projektu będzie zbadanie środowiskowej historii okupowanej i powojennej Warszawy w latach 1939-1947. Postawione zostanie pytanie, do jakiego stopnia w czasie okupacji w Warszawie, gdy przedefiniowany został porządek kulturowy, zmianie podlegał również porządek ekologiczny? Wojna przekształca bowiem zarówno życie społeczne, jak i środowisko naturalne, które podlegało dewastacji w okupowanej stolicy. Badania nad środowiskiem przyrodniczym pozwalają na modyfikację tradycyjnego wizerunku wojny, ukazują ją w szerszym kontekście, w ramach nowego, reinterpretującego ujęcia badawczego.
Zanalizowane zostaną przemiany przestrzeni, wpływ działań militarnych na przyrodę w mieście i jego okolicach, oraz odwrotnie, wpływ środowiska na wojenne doświadczenie ludzi. Ważne będzie zbadanie wzajemnych zależności oraz powiązań między światem ludzi, roślin, zwierząt w odniesieniu do zmian ekologicznych w okupowanym mieście. Projekt włączałby zatem zagadnienia środowiskowe, odniesione do przestrzeni miejskiej, w tok dominującej narracji o drugiej wojnie światowej. Wpisywałby się w najnowsze tendencje w humanistyce światowej przy jednoczesnym uwzględnieniu rodzimego kontekstu kulturowego.
Podczas prac nad projektem zgromadzony zostanie materiał źródłowy z okresu drugiej wojny światowej i okresu tużpowojennego, obejmującego różnorodne dziedziny wiedzy i gatunki piśmiennictwa – dokumenty administracyjne, prasa codzienna oraz specjalistyczna, literatura dokumentu osobistego, a także materiały wizualne i kartograficzne. Niezbędne będzie korzystanie z opracowań z obszaru nauk przyrodniczych, w zakresie koniecznym do analizy zaobserwowanych w okupowanym mieście i jego otoczeniu zjawisk i procesów naturalnych.