Studia podyplomowe – pedagogika teatru

Unikatowe i długo oczekiwane studia podyplomowe „Pedagogika teatru” powstały jako wspólny projekt Instytutu Kultury Polskiej UW oraz Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego. Program powstał z inspiracji polskimi doświadczeniami z obszaru teatru społecznego i edukacji teatralnej oraz niemiecką pedagogiką teatru. Studia skierowane są do artystów, pracowników teatrów, nauczycieli, animatorów kultury, którzy w swojej pracy zawodowej: prowadzą grupy teatralne, zajmują się edukacją w szkołach, teatrach, ośrodkach kultury, warsztatach terapii zajęciowej, domach pomocy społecznej, organizacjach pozarządowych, tworzą i realizują autorskie programy edukacyjne i animacyjne.

Studia ruszają w momencie, kiedy w Polsce brakuje ośrodków zajmujących się kształceniem w obszarze szeroko rozumianej edukacji teatralnej, począwszy od działań skierowanych do publiczności po projekty realizowane wspólnie z różnego rodzaju społecznościami lokalnymi i grupami wiekowymi. Z drugiej strony można zaobserwować stopniowy wzrost zainteresowania instytucji kultury, w szczególności teatrów publicznych, działaniami edukacyjnymi, do których dodatkowo zachęcają programy dotacyjne Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Ważnym kontekstem dla uruchamianych studiów podyplomowych jest również tocząca się coraz żywiej debata publiczna o uczestnictwie w kulturze, a szczególnie te jej wątki, które zwracają uwagę na konieczność przekroczenia elitarystycznej koncepcji kultury i twórczości.

Program studiów podyplomowych zakorzeniony jest również w refleksji nad kulturą podejmowanej w ramach badań i dydaktyki Instytutu Kultury Polskiej UW. Czerpie z antropologicznych ujęć zawartych w podręcznikach z serii Wiedza o kulturze, badań z obszaru poetyki kulturowej teatru realizowanych w Zakładzie Teatru i Widowisk, a wreszcie z wieloletniego doświadczenia specjalizacji Animacja kultury. Różne formy praktyki teatralnej, w tym szeroko pojęta pedagogika teatru, rozumiane są tu jako zjawiska kulturowe, które jednocześnie wynikają z określonej rzeczywistości społecznej, jak również ją przekształcają. Studia mają dostarczyć studentom narzędzi analizy teatru współczesnego w jego relacji z otoczeniem, a także zachęcić ich do wykorzystywania ujęć teoretycznych w ich własnej praktyce teatralnej.

https://www.youtube.com/watch?v=6azA8QHd__k 

Zajęcia odbywają się w soboty w godz. 11-14.15, 15.15-18.30 oraz w niedziele w godz. 10-13.15, 14.15-17.30.

Uwaga – zaliczenie studiów wymaga 87% obecności na zajęciach.

W roku akademickim 2016/2017 zjazdy odbędą się w następujących terminach:
8-9.10., 22-23.10., 5-6.11., 19-20.11., 3-4.12., 17-18.12., 14-15.01., 28-29.01., 4-5.02., 25-26.02., 11-12.03., 25-26.03., 8-9.04., 22-23.04., 6-7.05., 20-21.05., 10-11.06., 24-25.06.

W roku akademickim 2015/2016 zjazdy odbędą się w następujących terminach:
3-4.10; 17-18.10; 7-8.11; 21-22.11; 5-6.12; 19-20.12; 9-10.01; 23-24.01; 6-7.02.; 20-21.02; 5-6.03; 19-20.03; 9-10.04.; 23-24.04; 7-8.05.; 21-22.05; 11-12.06; 25-26.06

Sekretariat:
Uniwersytet Warszawski, Instytut Kultury Polskiej 
00-927 Warszawa, Krakowskie Przedmieście 26/28 
tel.: (0 22) 22 55 20 209;  faks: 828 72 83

e-mail: podyplomowe.ikp@uw.edu.pl

www: https://www.facebook.com/StudiaPedagogikaTeatru/

Czas trwania studiów studiów i opłaty
Studia obejmują 4 semestry, 592 godziny zajęć (tryb zaoczny).

Zajęcia odbywają się co dwa tygodnie, w soboty w godz. 11-18.30 i w niedziele w godz. 10-17.30.

Wysokość opłaty za studia w roku akademickim 2015/2016 i 2016/2017 wynosi 1200 zł za semestr. Czesne należy wpłacać na konto 85 1160 2202 0000 0000 4543 1649.

Program studiów powstał we współpracy IKP UW z Instytutem teatralnym im. Zbigniewa Raszewskiego. Wypełniają go zajęcia poświęcone analizom kultury i teatru, warsztaty teatralne oraz zajęcia wprowadzające kontekst psychologiczny i pedagogiczny pracy w grupie. Dział analiz kultury i teatru tworzą zajęcia poświęcone kategoriom kultury, podstawom teorii teatralnych XX wieku, inicjatywom teatralnym podejmującym dialog z otoczeniem społecznym oraz analizie współczesnej mapy różnorodnych ośrodków teatralnych w Polsce. Planowane warsztaty stanowią przede wszystkim praktyczne zajęcia teatralne, takie jak praca z ciałem, teatr i media, teatr stosowany, reżyseria i pedagogika teatru. Są one uzupełnione przez warsztaty planowania i realizacji projektu działań teatralnych oraz zajęcia przybliżające różne formy działalności edukacyjnej na polu sztuki. Pozostałe zajęcia poddają refleksji pedagogiczne i psychologiczne ujęcia pracy twórczej z różnymi grupami wiekowymi i społecznymi zarówno w kontekście polskim, jak i międzynarodowym. Zjazd wyjazdowy – jeden zjazd w ciągu dwuletnich studiów odbywa się poza Warszawą, najczęściej w ważnym ośrodku teatralnym realizującym także projekty społeczne i edukacyjne

STUDIA PODYPLOMOWE PEDAGOGIKA TEATRU – program zajęć 2015/2016

Kategorie kultury (48 godz.)

prowadzące: dr Ewelina Godlewska-Byliniak i Justyna Lipko-Konieczna (IKP UW)

Zajęcia będą poświęcone wprowadzeniu podstawowych kategorii antropologicznych i narzędzi badania kultury. W pierwszej kolejności namysłowi zostanie poddane samo pojęcie kultury – rozmaite sposoby jej rozumienia pozwolą na podstawowe zaznaczenie metodologicznych trudności, wyzwań i dyskusji toczących się we współczesnej humanistyce, sztuce i praktykach społecznych. Zajęcia zbudowane są wokół tematów takich, jak przestrzeń, czas, ciało, formy wzajemności, performatywność, fetysz/lalka/maska, które organizują refleksję o kulturze, z drugiej zaś strony są ważnymi kategoriami teatralnymi, pozwalającymi na przyglądanie się performatywnym praktykom i teoriom z różnych stron. Wszystkie tematy wprowadzane będą w nawiązaniu do teatru i mają dostarczyć umiejętności krytycznego przyglądania się praktykom teatralnym, performerskim, z obszaru sztuki współczesnej, z pogranicza sztuki i działań społecznych. Tak wprowadzona i stosowana perspektywa teoretyczna ma także służyć poszerzaniu wyobraźni twórczej studentów-praktyków.

dr Ewelina Godlewska-Byliniak – kulturoznawczyni, absolwentka Międzywydziałowych Indywidualnych Studiów Humanistycznych UW, asystent w Zakładzie Teatru i Widowisk IKP UW. Autorka książek Tadeusz Kantor: sobowtór, melancholia, powtórzenie (2011), Teatr radio-logiczny Tymoteusza Karpowicza (2013). Publikowała artykuły i przekłady m.in. w pismach: „Didaskalia”, „Teatr”, „Konteksty. Polska Sztuka Ludowa”, „op.cit.”, „Przegląd Filozoficzno-Literacki”, „Przegląd Kulturoznawczy”, „dwutygodnik.com”.

Justyna Lipko-Konieczna – absolwentka Wydziału Wiedzy o Teatrze Akademii Teatralnej im. A. Zelwerowicza w Warszawie, doktorantka w Zakładzie Teatru i Widowisk IKP UW, dramaturg w Teatrze Studio im. St. I. Witkiewicza, współautorka scenariuszy oraz warsztatów teatralnych, członkini Stowarzyszenia Pedagogów Teatru. Jest autorką koncepcji merytorycznej i dramaturżką Teatralnego Placu Zabaw, projektu teatralno-edukacyjnego przygotowywanego przez Instytut Teatralny im. Z. Raszewskiego i Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

 

Teorie teatru (36 godz.)

prowadzący: prof. Dobrochna Ratajczakowa

Celem cyklu wykładów i konwersatoriów będzie podjęcie krytycznej refleksji nad różnorodnymi, niekiedy bardzo odmiennymi możliwościami pozostającymi w dyspozycji współczesnych twórców teatralnych. Nie będzie to więc „teoria teatru” w znaczeniu abstrakcyjnych rozważań o uogólnionych cechach i elementach składowych tej sztuki, ale propozycja serii „praktyk myślenia” mających uświadomić złożoność pola, zwyczajowo określanego mianem „teatr”. Punktem wyjścia dla przeprowadzanego w trakcie zajęć procesu myślowego będzie krytyczna i historyczna analiza dominującego modelu artystyczno-instytucjonalnego teatru stworzonego w Europie w XVIII wieku, a rozwiniętego w stuleciu następnym. Stanie się ona punktem wyjścia do kolejnych spotkań, w trakcie których model ten będzie konfrontowany z odmiennymi propozycjami, zarówno historycznymi (rodzimymi i „egzotycznymi”), jak i należącymi do szeroko rozumianej współczesności. Szczególna uwaga zostanie przy tym poświęcona dwudziestowiecznym propozycjom związanym ze sztuką aktorską (Konstanty S. Stanisławski, Wsiewołod E. Meyerhold, Juliusz Osterwa, Jerzy Grotowski), teatrem politycznym (Bertolt Brecht) oraz współczesnymi zjawiskami opisywanymi jako „teatr postdramatyczny”, „teatr heterogeniczności” czy „teatr performatywny”. W tym ostatnim obszarze szczególnym przedmiotem zainteresowania będą najnowsze, dające się obserwować „na żywo” zjawiska w teatrze polskim.

 

Teatr społeczny (48 godz.)

prowadzące: dr Zofia Dworakowska, Dorota Ogrodzka (IKP UW).

Zajęcia podejmujące problematykę relacji między teatrem i jego otoczeniem społecznym, skupiające się na przykładach praktyk teatralnych wyrastających z żywego dialogu między ich twórcami i odbiorcami, a także przekraczających ten podział. Omawiane będą te zjawiska artystyczne, które czerpią z doświadczenia społeczności lokalnych i odpowiadają na ich potrzeby, a także te, które włączają w obszar swojej aktywności grupy zagrożone marginalizacją, stygmatyzacją, różnego rodzaju mniejszości. Prezentowane będą te praktyki teatralne, które wyrastały z oddolnej inicjatywy. Zostanie ukazany kontekst ich działania i funkcji, a także wzajemnego przenikania się pola społecznego z polem sztuki, przy zacieraniu granic podziałów politycznych i estetycznych. Zajęcia te mają przybliżyć studentom także samo pojęcie teatru publicznego, pokazać jego historyczne zaplecze oraz uchwycić wieloznaczność określenia „publiczny” w odniesieniu do procesów instytucjonalizacji sztuki. Przykłady omawianych praktyk: podróże Reduty, staże parateatralne Jerzego Grotowskiego, gry teatralne Jana Dormana, Living Theatre, Bread & Puppet, Akademia Ruchu, Odin Teatret, teatr uciśnionych Augusto Boala, wyprawy „Gardzienic”, Robert Wilson, Pina Bausch, kolędowania Teatru Węgajty, Pippo del Bono, Christof Schlingensief i in.

dr Zofia Dworakowska – absolwentka Instytutu Stosowanych Nauk Społecznych UW oraz Wiedzy o Teatrze Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza, adiunkt w IKP UW, kieruje specjalizacją Animacja kultury oraz Studiami Podyplomowymi, realizuje własne projekty animacyjne i badawcze, jako ekspertka współpracowała m.in. z Biurem Kultury M. St. Warszawy, Narodowym Centrum Kultury, Instytutem Teatralnym im. Zbigniewa Raszewskiego.

Dorota Ogrodzka – absolwentka IKP UW, gdzie pisze rozprawę doktorską w Zakładzie Teatru i Widowisk, absolwentka krakowskiego studium teatralnego przy Teatrze Ludowym i Forum Dramaturgicznego przy Instytucie Teatralnym im. Zbigniewa Raszewskiego. Działa w Stowarzyszeniu Katedra Kultury, Stowarzyszeniu Pedagogów Teatru oraz w Performerii Warszawy. Współpracuje m.in. z Instytutem Teatralnym, Towarzystwem Inicjatyw Twórczych ę, Teatrem Polskim w Bydgoszczy. Prowadzi warsztaty teatralne i performerskie, pracuje przy projektach dramaturgicznych i edukacyjnych.

 

Instytucje teatralne (28 godz.)

prowadząca: Magdalena Szpak (IT)

Zajęcia poświęcone refleksji nad współczesną mapą teatralną Polski – sposobami działania, formą organizacji i finansowania, a także misji teatrów różnego rodzaju. Instytucje teatralne rozumiane są tu szeroko – od teatrów publicznych poprzez instytucje prywatne, organizacje pozarządowe prowadzące działalność teatralną, performerską, taneczną i edukacyjną, grupy nieformalne, po jednorazowe projekty realizowane w koprodukcji i współpracy różnych podmiotów, np. w ramach festiwali. Realizację zajęć przewiduje się w formie wizyt studyjnych w teatrach warszawskich (a w przypadku dodatkowego dofinansowania także poza Warszawą), podczas których uczestnicy będą mieli okazję spotkać twórców i przedstawicieli różnych ośrodków teatralnych, zapoznać się z ich praktykami, misją, tradycjami oraz formami organizacji i finansowania.

Magdalena Szpak – absolwentka Wydziału Wiedzy o Teatrze Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza oraz Podyplomowego Studium Menedżerów Kultury Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie. Specjalistka ds. pedagogiki teatru w Instytucie Teatralnym im. Zbigniewa Raszewskiego. Prezeska Stowarzyszenia Pedagogów Teatru. Uczestniczka programu European Diploma in Cultural Project Management brukselskiej Fundacji Marcela Hictera. Wspiera budowanie strategii działań edukacyjnych w kontekście współczesnego teatru. Inicjuje projekty, szkoli nauczycieli i edukatorów wykorzystujących metody teatralne w pracy z amatorami. Prowadzi warsztaty teatralne dla dzieci i młodzieży.

 

Blok: Wstęp do pedagogiki teatru

* Edukacja przez teatr (20 godz.)

prowadzący: prof. Lech Śliwonik (Akademia Teatralna im. Aleksandra Zelwerowicza)

Tytuł zajęć nawiązuje do sformułowania i idei Herberta Reada. Zajęcia będą poświęcone edukacji przez teatr w dwóch nurtach: twórczości własnej i upowszechniania. Program obejmuje tradycje edukacyjne w obrębie ruchu amatorskiego w Polsce, m.in. działalność Towarzystwa Kultury Teatralnej, ruch recytatorski, teatr szkolny, kursy instruktorskie oraz inicjatywy takie, jak: młodzieżowy klub miłośników teatru „Proscenium” w Poznaniu, wrocławski klub 1212, funkcjonujący w latach sześćdziesiątych XX wieku przy Teatrze Polskim we Wrocławiu stworzony przez Annę Hannową, Ognisko Teatralne założone w latach 70. XX wieku przez Halinę i Jana Machulskich w Warszawie.

prof. Lech Śliwonik – teatrolog, profesor Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie, prezes Zarządu Głównego Towarzystwa Kultury Teatralnej, redaktor naczelny kwartalnika „Scena”. Badacz i znawca polskiego teatru studenckiego i alternatywnego, teatru amatorskiego, teatru ludowego, teatru dla życia, polityki kulturalnej. W Akademii Teatralnej prowadzi zajęcia „Współczesne życie teatralne”, „Teatr i media – prasa”, „Teatr amatorski – tradycje, konteksty, zjawiska”. W latach 2002-2008 rektor Akademii Teatralnej. W latach 1996 -2002 (oraz 2008-2010) dziekan Wydziału Wiedzy o Teatrze. Stworzył w 1987 roku studia zaoczne WOT, kierował nimi, pełniąc funkcję prodziekana do roku 1996. W latach 2005-2008 pełnił funkcje przewodniczącego Konferencji Rektorów Uczelni Artystycznych (wcześniej przez trzy lata był zastępcą przewodniczącego KRUA). W latach 2008-2012 członek Komisji ds. Kształcenia, a od 2012 – Komisji Organizacyjnej i Legislacyjnej Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich. Wiceprzewodniczący Rady Szkolnictwa Artystycznego.

 

Modele edukacji (28 godz.)

prowadząca: dr Barbara Kwiatkowska-Tybulewicz (Wydział Pedagogiczny UW)

Zajęcia poświęcone przeglądowi współczesnych nurtów edukacyjnych, a także antynomii między nimi. Szczególne miejsce zostanie poświęcone różnym tradycjom edukacji nieformalnej, pedagogiki społecznej, antypedagogiki, przykładom alternatywnych teorii i praktyk edukacyjnych, pedagogice włączającej. Refleksja obejmie przebieg procesu edukacyjnego w tych tradycjach, relacje interpersonalne, cele i ich realizację, stosunek do instytucji szkoły i publicznego systemu edukacji. Przegląd współczesnych teorii pedagogicznych ma służyć jako kontekst dla działań i refleksji podejmowanych na obszarze pedagogiki teatru i innych teatralnych inicjatyw edukacyjnych.

dr Barbara Kwiatkowska-Tybulewicz – doktor nauk humanistycznych w zakresie pedagogiki, pracuje w Zakładzie Teorii Wychowania Estetycznego, Wydział Pedagogiczny UW. Główne obszary zainteresowań: wychowanie przez sztukę, sztuka współczesna, sztuka zaangażowana, edukacja alternatywna, nowe zjawiska w sztuce i ich aspekty pedagogiczne.

 

Podstawy psychologii rozwojowej (20 godz.)

prowadząca: dr Julita Wojciechowska

Zajęcia stanowią wprowadzenie do wiedzy na temat procesu rozwojowego człowieka od urodzenia, przez wszystkie fazy życia, aż do starości. Zostanie zaprezentowana psychologiczna perspektywa badań kształtowania się tożsamości oraz czynniki wpływające na ten proces – tkwiące w środowisku rówieśniczym, rodzinnym i zawodowym oraz w społeczności lokalnej (w postaci ofert edukacyjnych, zawodowych, spędzania czasu wolnego, angażowania się w działania na rzecz społeczności sąsiedzkiej), a także stan zdrowia i poziom sprawności.

dr Julita Wojciechowska – adiunkt w Zakładzie Psychologii Socjalizacji i Wspomagania Rozwoju w Instytucie Psychologii Uniwersytetu Adama Mickiewicza. Jej zainteresowania naukowe dotyczą rozwoju, wychowania i edukacji dzieci i dorosłych oraz oddziaływania rodziców na rozwój dzieci i młodzieży, wpływu zmian kulturowych na organizację ról w rodzinie oraz środowiskowych podstaw kształtowania się nawyków żywieniowych dzieci i młodzieży.

 

Praca z grupą (28 godz.)

prowadząca: Dorota Rubin

Celem zajęć, prowadzonych w formie ćwiczeń o charakterze warsztatowym, jest doskonalenie podstawowych umiejętności niezbędnych do pracy z grupą i w grupie. Zajęcia podejmują tematykę m.in. takich zagadnień, jak kształtowanie się grupy, przebieg procesu grupowego, trafna obserwacja i uważne słuchanie, umiejętność pełnienia różnych ról w grupie, w tym roli prowadzącego, diagnozowanie stanu grupy, prowadzenie grupy, tworzenie w grupie korzystnych warunków współpracy. Zajęcia zakładają poznanie różnych metod pracy z grupą oraz poszerzanie samoświadomości na temat własnego funkcjonowania w grupie.

Kształcenie odbywa się przy pomocy tzw. metod aktywnych adresowanych do wiedzy potocznej i osobistego doświadczenia uczestników. Zajęcia mają charakter warsztatów, a nie treningu i skoncentrowane są na procesach i uczą pewnych „technologii” postępowania w sytuacjach zawodowych, bez wchodzenie w sferę życia osobistego.

Dorota Rubin – absolwentka Akademii Teatralnej im. A. Zelwerowicza, współpracująca z warszawskimi teatrami, głównie z Teatrem Narodowym. Psychoterapeutka wykorzystująca w terapii indywidualnej i grupowej metody o podejściu zintegrowanym. Uczestniczka licznych treningów intrapsychicznych i certyfikowanych szkoleń. Absolwentka Profesjonalnej Szkoły Psychoterapii, ukończyła staż w ośrodku terapeutycznym “Ogród” w Warszawie. Trener z zakresu umiejętności interpersonalnych dla różnych grup odbiorców, nauczycieli, sprzedawców, menedżerów.

 

Blok: Praca z ciałem

* Ciało/ruch/głos (28 godz.)

prowadzący: Teatr Chorea

 

Teatr Chorea – stowarzyszenie teatralne działające od 2004 roku, do którego należą aktorzy, muzycy, śpiewacy, tancerze, plastycy, a także teoretycy zajmujący się działaniami performatywnymi. Chorea w początkach pracy twórczej, prowadząc badania nad źródłami tańca i muzyki, eksplorowała kulturę Antyku. Tym zajmowały się „Orkiestra Antyczna” prowadzona przez Tomasza Rodowicza i Macieja Rychłego oraz „Tańce Labiryntu” prowadzone przez Dorotę Porowską i Elżbietę Rojek. Chorea powstała z połączenia tych dwóch formacji. Wyniki swych początkowych poszukiwań artyści zaczęli konfrontować ze współczesnymi formami teatru, tworząc nowatorskie i dynamiczne spektakle. Teatr regularnie prowadzi warsztaty teatralne, ruchowe i muzyczne, a także projekty społeczne, zarówno w Polsce jak i na świecie.

www.chorea.com.pl

 

* Ucieleśnienie. Kilka praktycznych refleksji o świadomości ciała (28 godz.)

prowadzący: Rafał Urbacki

 

Rafał Urbacki – reżyser, choreograf krytyczny. antropolog ruchu. Studiował m.in. reżyserię dramatu w PWST im. L. Solskiego w Krakowie, kulturoznawstwo na UŚ w Katowicach. Realizator kilkudziesięciu przedsięwzięć o charakterze tożsamościowym i/lub partycypacyjnym, m.in. Mt 9,7 [On wstał i poszedł do domu], W Przechlapanem, Gatunki chronione, Niech nigdy w tym dniu słońce nie świeci, Serce robotnika napędza praca, Kształt rzeczy. O węglu i porcelanie, Bloki i familoki. Zainteresowany głównie tematyką postrzegania osób z alternatywną motoryką i/lub sensoryką w kulturze, archeologią ciała robotniczego, habitusem ruchowym osób nieheteronormatywnych. Z ciekawością przygląda się rozwojowi mikrowspólnot miejskich.

 

Blok: Teatr i media

* Teatr wokół przedmiotu (28 godz.)

prowadzący:  Robert Jarosz

“Teatr wokół przedmiotu” to seria ćwiczeń nastawionych na rozpoznanie potencjału scenicznego ukrytego w przedmiotach. Ćwiczenia opierają się na koncepcji w myśl której przedmiot może stać się źródłem inspiracji do konstruowania postaci, fabuły oraz zdarzenia scenicznego. Ćwiczenia realizowane będą w przestrzeni konceptualnej na poziomie konstruowania struktur dramaturgicznych jak również w wymiarze praktycznym poprzez realizację etiud z użyciem przedmiotów.

Robert Jarosz – absolwent reżyserii Akademii Teatralnej im. A. Zelwerowicza w Warszawie, na Wydziale Sztuki Lalkarskiej w Białymstoku, dramatopisarz. Jego nagrodzone, opublikowane i wystawione sztuki, to: “W beczce chowany”, “bez podłogi”, “Szczurzysyn”, “Wnyk”, “W brzuchu Wilka”, “Śnieży”. Wielokrotny laureat konkursu na sztukę teatralną organizowanego przez Centrum Sztuki Dziecka w Poznaniu. Teksty jego autorstwa były czytane na prestiżowych festiwalach teatralnych w Gdyni i Warszawie. Spektakl Opolskiego Teatru Lalki i Aktora “Wnyk” został zgłoszony na Ogólnopolskim Konkurs na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej i otrzymał dwie nagrody jury: dla Roberta Jarosza za tekst i dla Bogusława Kierca za reżyserię. Tekst “Wnyka” opublikował miesięcznik „Dialog” (nr 2/2011). Robert Jarosz jest również reżyserem przedstawień dla dzieci, m.in. inscenizacji “Gdzie jest Pinokio?” według Carla Collodiego, prezentowanej w całej Polsce w ramach akcji „Lato w teatrze”, a także nowatorskich propozycji dla najmłodszego widza: “Dudi bez piórka” w Teatrze Baj Pomorski w Toruniu, “Nusia i wilki” w Opolskim Teatrze Lalki i Aktora, “Audiopyłki” i “Szczurzysyn” w Centrum Sztuki Dziecka w Poznaniu, “Słoń i Kwiat” w Białostockim Teatrze Lalek, “Krzywiryjek” we Wrocławskim Teatrze Lalek. Aktualnie dyrektor artystyczny Teatru Lalek Guliwer w Warszawie, w którym zrealizował spektakle taki jak “Byczek Fernando”, “Sonia śpi gdzie indziej”, “Księga niewidzialna”. Od 2013 roku prowadzi autorskie zajęcia Dramaturgia – ćwiczenia na kierunku reżyserii Akademii Teatralnej na Wydziale Sztuki Lalkarskiej w Białymstoku.

 

* Dowody na istnienie. Niektóre technologie przekładania świata na scenę (i z powrotem) (28 godz.)

prowadzący: Wojtek Ziemilski

Zajęcia dotyczyć będą sposobów wykorzystywania technik medialnych do budowania rzeczywistości scenicznej. W szczególności, skupimy się na tym, w jaki sposób media używane są przez artystów do wychodzenia z konwencji czwartej ściany oraz do zacierania granicy między tym, co osobiste, a tym, co publiczne. Będzie mowa o video, zarówno nagrywanym, jak CCTV („na żywo”), Skype’ie, interaktywnych środowiskach scenicznych, ale też o nagraniach audio, mikrofonach, polaroidach, telefonach. I listach.

Wojtek Ziemilski – reżyser teatralny, artysta wizualny. Tworzy prace na pograniczu teatru, sztuk wizualnych i choreografii. Ukończył kurs reżyserii teatralnej w Fundacji Gulbenkiana w Lizbonie. Po powrocie współpracował z TR Warszawa (jest m.in. autorem instalacji wideo Aktorzy). Przeprowadził kilkadziesiąt warsztatów z nowych form eksperymentu w teatrze, m.in. w Instytucie Teatralnym im. Zbigniewa Raszewskiego i Muzeum Historycznym Miasta Krakowa. Autor spektakli Mała narracja, Prolog, W samo południe, eksplorujących nowe formy dokumentalnego teatru. Przez kilka lat prowadził bloga o sztuce nowoczesnej: new-art.blogspot.com. Współpracuje z „Krytyką Polityczną” i z galerią BWA Warszawa.

https://www.youtube.com/watch?v=AlH_m9aqHcM

Blok: Reżyseria

* Reżyseria – od wyobraźni do konkretu (28 godz.)

Zajęcia obejmą m. in. ćwiczenie umiejętności nazywania tego, co się widzi, aranżację przestrzeni za pomocą prostych zabiegów scenograficznych, współtworzenie tekstu i scen z uczestnikami, ćwiczenia kompozycyjne, w których elementami założonymi są czas, rozmiar i kształt przestrzeni, rytm, głośność, światło, a także przeprowadzenie próby. Podstawowe zagadnienia, które będą budować kontekst dla refleksji o reżyserii to: współtworzenie, dramaturgia, tematyka, tekst, język, współpraca, improwizacja, aktorstwo, etyka pracy.

 

 

* Dynamika przestrzeni scenicznej – podstawy reżyserii (28 godz.)

prowadząca: Bogumiła Stachurska

Główną problematykę zajęć będzie stanowić taka koncepcja reżyserska, której punktem wyjścia jest „dynamika przestrzeni scenicznej” i jej analiza formalna (m.in. wielkość, materia, kolor). Określa ona zasady, które „rządzą” sceną, organizują ruch, decydują o kompozycji obrazu scenicznego (np. zasada równowagi przestrzeni, „dynamicznego montażu”, kontrastu, asymetrii). Omówione zostaną sposoby ich wykorzystania przy realizacji dowolnego spektaklu teatralnego, multimedialnego, happeningu, instalacji artystycznej itp. Dopełnieniem programu będą zajęcia sceniczne, aktorskie, scenograficzne, ćwiczenia i warsztaty praktyczne przygotowujące do opracowania własnej koncepcji reżyserskiej dowolnego spektaklu.

Bogumiła Stachurska – reżyser, pedagog teatralny, filolog, absolwentka Instytutu Romanistyki UW, Instytutu Studiów Teatralnych na Sorbonie Paris III oraz Międzynarodowej Szkoły Jacques Lecoq w Paryżu. Od ponad 10 lat członek Międzynarodowego Stowarzyszenia Teatrów dla Dzieci i Młodzieży ASSITEJ. W swojej pracy reżyserskiej i pedagogicznej kontynuuje metodę dramy Gisele Barret oraz metodę pracy aktorskiej Jacques Lecoqa. Specjalizuje się w dynamice przestrzeni scenicznej, realizuje zajęcia, warsztaty i spektakle z dziećmi i młodzieżą szkolną, jest jurorka konkursów i festiwali artystycznych.

https://www.youtube.com/watch?v=cevS_I0It9o

 

Teatr stosowany (20 godz.)

prowadzący: Justyna Sobczyk i Teatr 21

Warsztaty prezentujące społeczne zastosowania teatru na przykładzie pracy w zespole, którego aktorami są osoby z niepełnosprawnością intelektualną. Warsztaty będą wprowadzeniem w autorską metodę współtworzenia różnych form teatralnych wypracowanych w kontakcie z konkretną grupą społeczną, przekazem doświadczenia sukcesów i klęsk związanych ze społecznym zaangażowaniem teatru, praktyczną refleksją nad zagadnieniami emancypacji i autorstwa. Zajęcia pokazują, w jaki sposób można wykorzystać narzędzia teatru w pracy z określoną grupą, bazując na jej wyjątkowości, odpowiadając teatralnie na jej potrzeby i pozwalając jej się rozwijać.

Justyna Sobczyk – absolwentka Pedagogiki Specjalnej Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, Wiedzy o Teatrze w Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza oraz Pedagogiki Teatru na berlińskim Universität der Künste; stypendystka organizacji Gemeinschaft für Wissenschaft und Kultur in Mittel- und Osteuropa oraz Deutscher Akademischer Austausch Dienst. W trakcie studiów aktorka teatru Wiczy w Toruniu. Realizuje program pedagogiki teatralnej w Instytucie Teatralnym im. Zbigniewa Raszewskiego. Prowadzi Teatr 21 przy Zespole Szkół Społecznych Dać Szansę w Warszawie, pracując teatralnie z młodzieżą z Zespołem Downa i Autyzmem. Współpracowała z teatrami: Teatrem Polskim w Bydgoszczy, Teatrem Dramatycznym w Warszawie, Teatrem Studio w Warszawie czy Teatrem Miejskim w Gdyni. Ze wszystkimi teatrami związana jest przez projektowanie sytuacji teatralnych, twórczych, edukacyjnych z młodzieżą. Należy do grupy Latających Animatorów Kultury Towarzystwa Inicjatyw Twórczych „ę”.

https://www.youtube.com/watch?v=bpL_wziW4Hw 

 

 

Praca z widzem (28 godz.)

prowadzący: Stowarzyszenie Pedagogów Teatru

Warsztaty wprowadzające w wypracowany na gruncie niemieckiej pedagogiki teatru model działań skierowanych do widzów teatralnych, którym proponowane są warsztaty nawiązujące w sposób praktyczny do konkretnych przedstawień. Celem tych warsztatów jest szczególnego rodzaju przygotowanie widza do odbioru przedstawienia, umożliwienie mu osobistego i aktywnego kontaktu z tematyką i estetyką danej realizacji oraz stworzenie okazji do rzeczywistego spotkania i twórczego działania w przestrzeni teatralnej. Zajęcia obejmują naukę podstawowych metod tworzenia warsztatów do przedstawień, jak i zakładają pracę nad koncepcją własnego warsztatu do konkretnej realizacji teatralnej.

Stowarzyszenia Pedagogów Teatru - SPT powstało w kwietniu 2010 roku, wyłaniając się z projektu TISZ ANEX, zorganizowanego przez Instytut Teatralny w Warszawie. SPT promuje ideę pedagogiki teatru, realizując jej założenia w praktyce i budując na różne sposoby przestrzeń współpracy pomiędzy artystami a widownią, ze szczególnym uwzględnieniem teatrów i szkół. Wspiera artystów teatru pracujących z amatorami, nauczycieli prowadzących grupy teatralne. Projekty: „Teatr.CTRL +V” (warsztaty do spektakli dla nauczycieli i gimnazjalistów w małych miejscowościach), „Teatralne Spięcie” (budowanie współpracy między teatrami a lokalnymi szkołami), „Ja jestem ja” (produkcja spektaklu Teatru 21 i warsztaty dla dzieci w wieku przedszkolnych oraz pedagogów przedszkolnych).

SPT współpracuje m.in. z: TR Warszawa, Teatrem Powszechnym im. Z. Hübnera, Teatrem Studio w Warszawie, Teatrem Dramatycznym w Warszawie, Fundacją „Muzyka jest dla wszystkich”.

www.pedagodzyteatru.org
https://www.youtube.com/watch?v=InAicoAax1Q

Edukacja w sztuce (20 godz.)

prowadząca: Joanna Kocemba

Celem cyklu wizyt studyjnych i warsztatów w warszawskich instytucjach artystycznych jest refleksja nad współczesną mapą działań edukacyjnych w Polsce, nie tylko na obszarze teatru, ale szerzej – na obszarze sztuki w ogóle. Chcemy przyjrzeć się praktykom współpracy z publicznością instytucji sztuki (teatry, muzea, filharmonie) oraz metodom edukacji teatralnej inicjowanym i rozwijanych przez organizacje pozarządowe. W ramach zajęć uczestnicy będą mieli okazję spotkać się z twórcami najciekawszych projektów edukacyjnych, którzy w formie praktycznej przedstawią swoje autorskie programy działania z widzem. Każde zajęcia będą miały formę odrębnego warsztatu wprowadzającego w konkretną metodę pracy. Proponowane inicjatywy: Laboratorium Edukacji Twórczej (Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski), program edukacyjny MS2 w Łodzi, Muzeum Łazienki Królewskie, dział edukacji dorosłych w Muzeum Historii Żydów Polskich, Fundacja Muzyka jest dla Wszystkich, projekt Rozwoju Widowni Fundacji Impact i in.

 

 

Planowanie projektu - Rozwój widowni (24 godz.)

prowadząca: Agata Etmanowicz (Fundacja Impact)

Warsztat przeprowadzający przez cały proces pracy na projektem teatralnym, poczynając od diagnozy potrzeb, przez pomysł, rozpisanie na poszczególne działania, znalezienie partnerów, wypełnienie wniosku o dofinansowanie, promocję, realizację działania, ewaluację i rozliczenie. Podczas warsztatu uczestnicy poznają również możliwe sposoby pozyskiwania środków na działania teatralne, mapę publicznych i prywatnych grantodawców, wraz z udzielanymi przez nich typami dofinansowań. W ramach zajęć uczestnicy będą mieli szansę nie tylko zdobyć praktyczną wiedzę związaną z systemem pozyskiwania grantów, wypełnianiem wniosków, szukaniem partnerów i organizacją działań, ale i pracować nad własnym, realnym przedsięwzięciem.

Agata Etmanowicz – absolwentka Centrum Europejskiego UW, wiceprezeska Fundacji Impact. Od roku 2002 związana z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego, gdzie w latach 2002-2006 koordynowała prace Punktu Kontaktowego ds. Kultury. W latach 2004-2006 była przedstawicielem MKiDN w Komitecie ds. Kultury Rady Unii Europejskiej. Była także przedstawicielem Polski w Komitecie Zarządzającym programu UE w dziedzinie kultury – Kultura (2007-2013). Publikuje artykuły z zakresu polityki kulturalnej UE, finansowania oraz prowadzenia międzynarodowych projektów kulturalnych. Posiada kilkuletnie doświadczenie w realizacji projektów międzynarodowych z różnych dziedzin kultury i edukacji kulturalnej. Pracowała m.in. w Centrum Artystycznym Fabryka Trzciny w Warszawie oraz Fabryce Sztuki w Łodzi jako project manager ds. projektów międzynarodowych, odpowiedzialna m.in. za koordynację współpracy w ramach sieci międzynarodowych Culture Action Europe oraz Trans Europe Halles.

http://www.art-impact.pl

Drama stosowana (16 godz.)

prowadząca: Marta Jankowska (Stowarzyszenie Praktyków Dramy STOP-KLATKA)

Cykl warsztatów umożliwia poznanie wybranych technik tzw. dramy stosowanej, których celem jest zaistnienie zmiany społecznej. W Polsce drama stosowana jest jeszcze mało znana. To niezwykle skuteczna metoda pracy trenerskiej, także profilaktycznej, opierająca się na naturalnej umiejętności ludzi do wchodzenia w role, pracy z ciałem, wyobraźnią i emocjami. Uczestnicy przygotowali własne scenariusze około półtoragodzinnych działań praktycznych.

Marta Jankowska – pedagożka, psychoterapeutka, trenerka dramy, absolwentka resocjalizacji. Dramy Stosowanej uczyła się w Exeter University w Anglii i od tamtej pory wykorzystuje ją w pracy z dziećmi, młodzieżą i dorosłymi. Prowadziła warsztaty w świetlicach środowiskowych, szkołach, w centrum terapeutycznym w Denver (USA), realizowała autorski program dramowy z dziećmi ulicy w Permie w Rosji. Od 2011 roku członek Stowarzyszenia Praktyków Dramy STOP-KLATKA, gdzie jako trenerka realizuje projekty i warsztaty.
www.stop-klatka.org.pl

 

Warsztat Opowiadania (16 godz.)

prowadzący: Grupa Studnia O.

Warsztat sztuki opowiadania jest wprowadzeniem do praktycznych zastosowań sztuki narracji w pracy pedagoga, animatora kultury, nauczyciela. Punktem wyjścia dla poszczególnych zajęć prowadzonych przez różnych prowadzących (Beata Frankowska, Czarli Bajka, Jarosław Kaczmarek, Małgorzata Litwinowicz) są widowiska narracyjne i projekty realizowane przez Studnię O. w ostatnich latach: „Cztery strony czasu“ (łączenie narracji i obrazu, wykorzystanie opowieści w pracy z historią lokalną), „Odyseja“ (sposoby pracy z klasycznym tekstem epickim, szukanie połączeń między historiami tradycyjnymi a historiami osobistymi), „Kurhanek Maryli“ (partyturowy charakter tekstu literackiego). Warsztat dotyka też praktycznych aspektów opowiadania: głosu, gestu, rytmu i muzyczności żywej narracji.

Stowarzyszenie Grupa Studnia O. – pierwsze w Polsce stowarzyszenie opowiadaczy. Źródłem naszych opowieści jest bogata i różnorodna tradycja literatury ustnej: bajki i baśnie, mity i eposy z różnych kultur a także historie autorskie. Nasza działalność nie jest jednak próbą rekonstrukcji dawnych praktyk opowiadania czy wiernym odtwarzaniem tradycyjnych narracji. Sztukę opowiadania traktujemy jako indywidualną twórczość artystyczną, inspirowaną tradycją, lecz wpisującą się w kontekst współczesności.
http://www.studnia.org

Seminarium projektowe

prowadzące: dr Zofia Dworakowska (IKP UW), Justyna Sobczyk (IT)

Zajęcia poświęcone przygotowaniu projektu dyplomowego, kończącego studia, który może przybrać różne formy, w zależności od zainteresowań oraz profilu działania uczestnika/uczestniczki. Projektem dyplomowym może więc być np. przedstawienie, cykl warsztatów, scenariuszy lekcji, które powinny być planowane w miejscu zamieszkania lub działania uczestnika/uczestniczki. Rodzaj projektu oraz forma jego dokumentacji i prezentacji podczas końcowej obrony będą każdorazowo ustalane z promotorką.

Wersja PDF do pobrania

 

Procedura

Promotorem może być wykładowca na Studiach Podyplomowych Pedagogika Teatru, bądź pracownik naukowy Instytutu Kultury Polskiej UW. Po zaakceptowaniu pracy przez promotora należy złożyć pracę w sekretariacie. Złożenie w sekretariacie wszystkich wymaganych dokumentów powinno nastąpić najpóźniej do 31.05.

Wymagane dokumenty

1. dwa podpisane przez promotora egzemplarze pracy dyplomowej w wersji papierowej (czcionka nr 12, druk obustronny, oprawa plastikowa i przezroczysta, brzeg płaski) i elektronicznej, wzór strony tytułowej,
2. opłata za wydanie świadectwa ukończenia Studiów Podyplomowych (20 zł, nr konta jak do czesnego),
3. uzupełniony indeks i kartę zaliczeniową (do 12.06).