Przejdź do głównej treści →

Niebezpieczne związki

Najważniejszym tematem niniejszej książki jest zmienna i dynamiczna relacja między kulturą popularną a dramatem i teatrem. Temat wykluł się z obserwacji współczesnego teatru, w którym języki kultury popularnej odgrywają coraz ważniejszą i wciąż jeszcze niewystarczająco opisaną rolę. Szybko jednak okazało się, że wprowadzenie nowych konceptów kultury popularnej w orbitę badań teatrologicznych, może przyczynić się także do reinterpretacji pewnych zagadnień zaczerpniętych z historii dramatu czy teatru.

Teatrologia jako dyscyplina naukowa powstała bowiem w szerokiej ramie formacji modernistycznej, w tym jej nurcie, dla którego rozróżnienie między kulturą wysoką a kulturą popularną miało charakter konstytutywny. Owo rozróżnienie stanowiło niewidoczny niemal fundament, na którym oparty został koncept teatru jako sztuki autonomicznej, uzasadniający emancypację dyscypliny i potwierdzający zarazem kulturową oraz społeczną misję teatru.

Granicę między kulturą popularną a wysoką wyostrzało w teatrologii także idealizowanie pewnych zjawisk historycznych (antycznego teatru greckiego, po części teatru średniowiecznego, hiszpańskich widowisk teatru Złotego Wieku czy teatru elżbietańskiego), wiązanych chętnie w pojęciem tzw. „common culture” czyli organicznej kultury wspólnej. W obszarze idealizowanej, holistycznej „common culture”, istniejącej w wyobraźni twórców i badaczy od czasu romantyzmu, współistniały wprawdzie różne potrzeby odbiorców i różne odpowiadające im sposoby ekspresji, ale tylko po to, by „niskie” zostało uwznioślone dzięki temu, co „wysokie”, „wysokie” zaś zyskało cielesny i konkretny wymiar dzięki temu, co „niskie”. Mitologizacja fenomenu „common culture” służyła zaś przede wszystkim temu, by w jak najbardziej czarnych barwach przedstawić obraz najpierw dziewiętnastowiecznej, potem dwudziestowiecznej kultury popularnej i związanych z nią zjawisk teatralnych. Dlatego właśnie zorientowana kulturowo teatrologia może zyskać całkiem nową perspektywę, jeśli przyswoi i podda dyskusji te koncepty kultury popularnej, które akcentują nie tylko jej wielopostaciowość i wewnętrzną różnorodność, ale także potencjał emancypacyjny i subwersywny.

Ten serwis korzysta z cookies Polityka prywatności