Cięcie ciał. Ruchome obrazy, red. Aleksander Kmak, Paulina Kwiatkowska, Matylda Szewczyk, Fundacja MAMMAL, Warszawa 2018.
Relacje zawiązujące się między ciałami a ruchomymi obrazami znajdują się w centrum zarówno teorii, jak i praktyk współczesnej kultury wizualnej – począwszy od pierwszych prób chronofotografii aż po najbardziej zaawansowane media rzeczywistości wirtualnej. Ruchomy obraz nie odsyła bowiem jedynie do obrazów wytwarzanych przez kino, ale również do szeroko rozumianej historii obrazów technicznych, dla których kluczowy pozostaje problem wizualizacji ruchu i chwytania w pojedynczych bądź sekwencyjnych obrazach dynamicznie zmieniającej się rzeczywistości. Jednocześnie równie istotne wydają się pytania o ruch samych obrazów – o ich transmedialny charakter, właściwą im mobilność i uwikłanie w zmienne relacje społeczne, polityczne, ekonomiczne i kulturowe. To właśnie ciało (nie tylko człowieka, choć historia ruchomych obrazów wciąż jawi się jako nadmiernie antropocentryczna) okazuje się jednym z ważniejszych tematów i wyzwań kultury wizualnej. W tekstach składających się na ten tom autorki i autorzy – analizując obrazy fotograficzne i filmowe, analogowe i cyfrowe, naukowe i artystyczne, z obszaru sztuki współczesnej i popularnych praktyk sieciowych – przyglądają się, w jaki sposób ruchome obrazy „tną ciała”, jak otwierają je, badają i deformują, jak kształtują za ich pomocą nowe znaczenia i narracje. W książce powracają również rozważania o ciele samego obrazu (podatnym na zniszczenie i rozpad, ale też obecnym i działającym w fizykalnej rzeczywistości) oraz ciele widza, na które ruchome obrazy oddziałują w sposób wielozmysłowy, przemożny, często wręcz przemocowy.
Spis treści
CIAŁO BADANE
Tomasz Swoboda Jeszcze nie w ruchu. Chronofotografia – anatomia
Marcin Stachowicz Ciało jako pole bitwy, ciało-krajobraz. Cielesna geopolityka zimnej wojny w filmie „Fantastyczna podróż”
Grzegorz Nadgrodkiewicz Neoplasma incognita. Filmowe egzegezy nowotworów a ich obrazowanie medyczne
Karolina Żyniewicz Ciało w świecie post-natury – byty liminalne. Projekt „safe suicide”
CIAŁO KOBIETY – CIAŁO MATKI
Marta Stańczyk Groza in utero. Horror macierzyński i upolitycznienie fizjologii
Matylda Szewczyk „Babska rzecz”, czyli kim jest Ellen Ripley
Sara Herczyńska „Emily’s abortion video” – konstruowanie pozytywnej historii aborcyjnej
CIAŁA POD KONTROLĄ
Bartłomiej Nowak Kastracja męskiego ciała. Nagość i brak penisa w amerykańskim kinie współczesnym
Aleksandra Skowrońska Ciało po internecie. Wątki somatyczne w twórczości Ryana Trecartina
Magdalena Wichrowska Obecność ciała. Komunikacja niewerbalna w „Hubie” Anki i Wilhelma Sasnalów
CIAŁA WOBEC PRZEMOCY
Paulina Gorlewska Gdy człowiek staje się ciałem. Kino fizyczne Aleksieja Germana starszego w filmie „Chrustaljow, samochód!”
Michał Mróz Ciała animowanych postaci jako odbicie zachowań żołnierzy na froncie drugiej wojny światowej
Piotr Klonowski Między komiksem a animacją. Ciało w „Persepolis” Marjane Satrapi
CIAŁO FILMU – CIAŁO WIDZA
Przemysław Kossakowski Obraz sprzed fazy lustra. Ciało w kawałkach w filmie „Trans-Europ-Express” Alaina Robbe-Grilleta
Aleksander Kmak Fragment i płaszczyzna a strategie alter-pornograficzne w kinie nieprzyjemności na przykładzie „La vie nouvelle” Philippe’a Grandrieux
Michał Matuszewski Vomit Reality – VR jako medium utraty równowagi
